GİRİŞ 3
İkinci yazımda naylon fatura kullanımının temel motivasyon kaynağının mükellefin daha az vergi ödemek istemesinden kaynaklandığını belirtmiş,naylon fatura kullanımının temel suçlusunun 3065 sayılı KDV kanunu olduğunu yazmıştım.Şimdi neden naylon fatura kullanımına KDV nin sebep olduğunu,naylon fatura kullanımını büyük ölçüde sonlandırmak için KDV kanununda ne gibi değişikliklerin yapılması gerekeceğine değineceğim.İkinci anahtarımızı oluşturmak için KDV kanununun 28 ve 29.maddelerininin analizini yapacağım.İlgili maddeler aşağıdadır.Bir kez daha okuyalım ve naylon fatura büyük ölçüde nasıl ortadan kalkar’ın yanıtını vermeye çalışayım.
Oran:
Madde 28 – (Değişik: 3.12.1988 - 3505/23 md.) Katma değer vergisi oranı, vergiye tabi her bir işlem için % 10'dur. Cumhurbaşkanı bu oranı, dört katına kadar artırmaya, % 1 'e kadar indirmeye, bu oranlar dâhilinde muhtelif mal ve hizmetler ile bazı malların perakende safhası ve inşaatın yapıldığı arsanın veya konutun vergi değeri ve bulunduğu yeri esas alarak konut teslimleri için farklı vergi oranları tespit etmeye yetkilidir.
Vergi indirimi:
Madde 29 – 1. Mükellefler, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak aşağıdaki vergileri indirebilirler: a) Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi, b) İthal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi, c) (Ek: 3.6.1986 - 3297/9 md.) Götürü veya telafi edici usulde vergiye tabi mükelleflerden gerçek usulde vergilendirmeye geçenlerin, çıkarılan envantere göre hesap dönemi başındaki mallara ait fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi, ç) (Ek:27.12.2023-7491/30 md.) Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenen katma değer vergisi, 2. (Değişik: 25.12.2003-5035/9 md.) Bir vergilendirme döneminde indirilecek katma değer vergisi toplamı, mükellefin vergiye tâbi işlemleri dolayısıyla hesaplanan katma değer vergisi toplamından fazla olduğu takdirde, aradaki fark sonraki dönemlere devrolunur ve iade edilmez. Şu kadar ki, 28 inci madde uyarınca Cumhurbaşkanı tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup (…)74 indirilemeyen ve tutarı Cumhurbaşkanınca tespit edilecek sınırı aşan vergi, bu mükelleflerin vergi ve sosyal sigorta prim borçları ile genel ve katma bütçeli idareler ile belediyelere olan borçlarına ya da döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin % 51'i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmeler ile organize sanayi bölgelerinden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsuben ödenir. (Ek cümle: 18.1.2017-6770/16 md.) Ancak mahsuben iade edilmeyen vergi, Maliye Bakanlığınca belirlenen sektörler, mal ve hizmet grupları ve dönemler itibarıyla yılı içinde nakden iade edilebilir. Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen vergi izleyen yıl içinde talep edilmesi şartıyla nakden veya mükellefin yukarıda sayılan borçlarına mahsuben iade edilir. Cumhurbaşkanı, vergi nispeti indirilen mal ve hizmet grupları ile sektörler itibarıyla, iade hakkını kısmen veya tamamen ya da amortismana tabi iktisadi kıymetler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisi ile sınırlı olmak üzere kaldırmaya; Maliye Bakanlığı, bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.757677 3. (Ek: 3.6.1986 – 3297/9 md.) İndirim hakkı vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılını takip eden takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilir. (Ek cümle:9.3.2023-7440/16 md.) Şu kadar ki, boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan ve sürekli akış hâlinde olan malların ithaline ilişkin olarak ithalatın yapıldığı vergilendirme dönemine ait katma değer vergisi beyannamesinin verilme süresi sonuna kadar ödenen katma değer vergisi, ithalatın yapıldığı dönemde indirim konusu yapılabilir.78 4. (Ek: 29.3.2018-7104/8 md.) Vergi Usul Kanununun 322 nci maddesine göre değersiz hale gelen alacaklara ilişkin hesaplanan ve beyan edilen katma değer vergisi, alacağın zarar yazıldığı vergilendirme döneminde indirim konusu yapılabilir (Şu kadar ki Vergi Usul Kanununun 323 üncü maddesine göre karşılık ayrılmak suretiyle gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınan katma değer vergisinin bu fıkra kapsamında indirim konusu yapılabilmesi için gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gelir olarak dikkate alınması şarttır.). 5. Maliye ve Gümrük Bakanlığı vergi indirimi uygulamasında doğabilecek aksaklıkları, vergi mükerrerliğine ve vergi muafiyetine meydan vermeyecek şekilde, bu Kanunun ana ilkelerine uygun olarak gidermeye ve indirimle ilgili usul ve esasları düzenlemeye yetkilidir.
KDV’DEN ÖNCE KDV’DEN SONRA
Eski meslek mensupları KDV’nin, Tek Düzen Hesap planının ve geçici verginin olmadığı yılları hatırlarlar. Ne yapılıyordu o dönemlerde, alım satıma konu olan işlemler hakkında fatura veya benzeri tevsik edici belgeler düzenlenir saklanır. Defterlere elle işlenir dönem sonunda hummalı bir çalışmayla gelir ve kurumlar beyanları hazırlanır, elden vergi dairesine götürülür, memurlar ilgili beyannameye ilişkin tahakkuk makbuzlarını keser mükelleflerde vergi dairesi veznelerinden ödemelerini yapar, Devlet vergisini alır mükellefte vatandaşlık görevini yerine getirmenin hazzıyla işine gücüne devam ederdi. Yani anlayacağınız KDV olmadan da devletin çarkı öyle veya böyle dönüyordu.
Sonra 12 Eylül darbesi ile devlet karma ekonomik modelden liberal ekonomik modele geçmek istedi ve bu geçiş sürecinin başına Rahmetli Turgut Özal’ı getirdi. Geldik 1984 yılına. 25.10.1984 tarihinde TBMM’de KDV kanunu kabul edildi ve 3065 kanun numarasını alarak 01.01.1985 tarihinde yürürlüğe girmek üzere 18563 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlandı. O gün bu gündür Meslek mensupları ve mükellefler rahat yüzü görmedi. Ardından hayali ihracatlar ’da patlama yaşandı. Hem hayali ihracattan KDV iadesi almak hem de bu yeni çıkan kanundan kaynaklı vergilerden dolayı bu vergiyi ödememek veya az ödemek maksadıyla yurdum ticaret erbabı naylon fatura diye tabir ettiğimiz garabeti icat etti. Maliye idaresi de sorunun kökenine inmektense bazı pansuman tedbirler uygulamaya başladı. Süreç meşhur Kurgan’a kadar gelmiş oldu. Peki, Kurgan bu ezeli sorunumuz olan naylon faturayı bitirebilir mi diye kendime soruyorum. Rahatlıkla hayır cevabını verebiliyorum. Çünkü mükellefleri tanıyorum ve Kurgan Efendi her ne kadar yapay zekâ uygulaması olsa bile yurdum ticaret ve sanat erbabının sevgili kurganımızın kuyruğuna teneke bağlayıp sokak sokak gezdireceğine ve Kurganımızı âleme maskara edeceğine eminim.
E be kardeşim estin gürledin göz bebeğimiz Kurganımıza olmadık hakaretler ettin ama hala Kurganımızın yapamayacağını iddia ettiğin naylon faturayı engellemek için ne yapmalıyız’ı söylemedin derseniz, hemen konuya girerek aklımın erdiğince sizlere izah edeyim.
NE YAPMALI? (İKİNCİ ANAHTAR)
Maddeler halinde ilerleyelim.
- KDV oranları bütün mal ve hizmetler için 28.maddedeki kanuni oranına çekilerek %10 olmalı.
- KDV kanununun 29.maddesinin 1.fıkrasını a bendi’ Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilirler ‘şeklindedir. A bendi üzerinde düzenleme yapılarak söz konusu fıkra ,‘Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini İNDİREMEZLER söz konusu KDV’ yi sattıkları mal veya hizmetin maliyet bedeline eklerler.’ Şeklinde düzenlenmeli.
Değerli okuyucu.Kafanın karıştığının,bu iki düzenleme ile naylon faturanın nasıl büyük ölçüde sonlandırılabileceğinin,bu düzenlemeler yapılırsa bunun getirileri ve götürülerinin neler olacağını henüz anlamladıramadığının farkındayım.Bu yazımda amacım bunların cevaplarını vermek değildi zaten.Amacım 2.anahtarımızın ne olduğunu bulmaktı .İkinci anahtarımız KDV oranının kanuni oranına uyumlu hale getirilmesi ve KDV de indirim mekanizmasının ortadan kaldırılması olacak. Nasip olursa bir sonraki yazıda aklındaki sorulara cevap vereceğim inşallah.
